Financiële perspectief

De provincie heeft als toezichthouder een wettelijke plicht om gemeentelijke begrotingen te toetsen op structureel en reëel evenwicht. De toets vindt eerst plaats op het huidige begrotingsjaar en als deze niet in evenwicht is moet aangetoond worden dat het evenwicht uiterlijk in de laatste jaarschijf van de meerjarenraming wordt hersteld. Er mag geen sprake zijn van een opschuivend meerjarenperspectief waarbij in de opvolgende begrotingen alleen de laatste jaarschijf sluit. Het is dus belangrijk om het begrotingsjaar structureel in evenwicht te hebben en te houden. Bij de vastgestelde Begroting 2025 was er sprake van een sluitend meerjarenperspectief.

Voor het financieel beleid wordt als uitgangspunt genomen dat er ruimte voor nieuw beleid aanwezig is, met als randvoorwaarde dat er sprake is van een structureel en reëel sluitende begroting en dat de algemene reserve voldoet aan de gestelde voorwaarde vanuit de nota risicomanagement en weerstandsvermogen. De gehanteerde technische uitgangspunten voor het opstellen van het financieel perspectief zijn opgenomen in bijlage 1.

Begrotingsresultaat
Het begrotingsresultaat is een optelling van de begrote baten en -lasten in een jaar. Wanneer er sprake is van een positief bedrag dan betekent dit een overschot, wanneer er sprake is van een negatief bedrag dan is er een tekort. Voor het opstellen van het financieel perspectief nemen we de Begroting 2025 na wijzigingen als uitgangspunt.

Naast de effecten van de Perspectiefnota nemen we ook de effecten van de 1e Turap 2025 en de Meicirculaire mee in de perspectiefnota. De 1e Turap 2025 wordt hier separaat weergegeven omdat in de 1e Turap de focus voornamelijk ligt op de gevolgen voor begrotingsjaar 2025. Om deze reden worden de structurele effecten in de Perspectiefnota getoond. De Meicirculaire nemen we mee in de Perspectiefnota omdat deze onlosmakelijk verbonden is met het financieel perspectief. De Meicirculaire bevat namelijk de compensatie voor de prijsontwikkelingen. Daarnaast is de Meicirculaire de vertaling van de Voorjaarsnota van het Rijk welke vaak gevolgen heeft voor de gemeentelijke taken en de bijbehorende financiële middelen.

Onderstaande tabel geeft het begrotingsresultaat voor de jaren 2026 t/m 2029. In alle jaren is sprake van een positief begrotingsresultaat er is derhalve sprake van een sluitend meerjarenperspectief.

Algemene reserve
De algemene reserve is onderdeel van het eigen vermogen van een gemeente. Het eigen vermogen is het saldo van de bezittingen en de schulden op de gemeentelijke balans. De algemene reserve is daarmee gelijk aan het saldo van alle resultaten uit het verleden. Dit saldo kan ingezet worden voor het doen van eenmalige uitgaven maar is daarnaast ook de belangrijkste buffer voor het opvangen van risico's en tegenvallers in de toekomst. De algemene reserve wordt daarom ook wel de weerstandscapaciteit genoemd. 

In de nota risicomanagement en weerstandsvermogen is beschreven hoe de gemeente om wenst te gaan met risico's en de benodigde weerstandscapaciteit. Het doel van de nota is om een gezonde financiële basis te creëren voor de komende jaren. De drie belangrijkste pijlers van de nota risicomanagement en weerstandsvermogen  zijn:

• Het inventariseren van risico's middels NARIS en het verbeteren van inzicht in risico's en de beheersing daar van;
• Het jaarlijks bespreken van de financiële houdbaarheidstest van de VNG in de auditcommissie;
• Het vaststellen van de minimale weerstandscapaciteit op € 10 miljoen óf op basis van de risico inventarisatie uit NARIS indien deze hoger is.

Bij de Jaarrekening 2024 is een risico inventarisatie uitgevoerd en vastgesteld dat de minimale weerstandscapaciteit voor het afdekken van risico's gelijk moet zijn aan € 1,4 miljoen. Aangezien dit bedrag lager is dan de minimale weerstandscapaciteit van € 10 miljoen uit de nota risicomanagement en weerstandsvermogen is de minimaal vereiste weerstandscapaciteit voor de gemeente Dantumadiel vastgesteld op € 10 miljoen.

In onderstaande tabel zien we de ontwikkeling van de Algemene reserve inclusief de nieuwe beleidsvoorstellen uit de Perspectiefnota. In alle begrotingsjaren wordt voldaan aan de minimaal vereiste weerstandscapaciteit van € 10 miljoen. De solvabiliteit bij de Jaarrekening 2024 is 27% en voldoet aan de norm van 20%. In de komende jaren zal het balanstotaal stijgen door investeringen in activa (MFC Feanwâlden). Voor het behouden van een solvabiliteit van boven de 20% zal ook het eigen vermogen mee moeten stijgen.   

* De motie Subsidieverzoek Tennisferiening Feanwâlden roept het college op om een subsidie te verlenen aan Tennisferiening Feanwâlden in 2025 en deze ten laste te brengen van de Algemene reserve. De motie is op het moment van opstellen van de Perspectiefnota nog niet omgezet in een begrotingswijziging maar wordt wel weergegeven omdat deze motie een substantieel effect heeft op de stand van de Algemene reserve.