Paragraaf grondbeleid

Na het bereiken van een piek in de zomer van 2022, daalden de huizenprijzen een jaar lang. Dat was het gevolg van een combinatie van stijgende hypotheekrente en verslechterde economische vooruitzichten.

Deze daling draaide in de zomer van 2023: de rente bleef stabiel en inkomens begonnen te stijgen. Hogere inkomens vergrootten de leencapaciteit, terwijl het aanbod van nieuwe woningen krap bleef. Sindsdien zijn de huizenprijzen hersteld en liggen ze ver boven het niveau van medio 2022.

Voor 2024 waren de prijzen gemiddeld 8,7 % hoger dan in 2023. DNB verwacht dat de huizenprijzen in 2025 met circa 7 % stijgen, en dat die groei in 2026 (en naar verwachting ook in 2027) afvlakt naar ongeveer 4 % per jaar.

Deze stijging wordt vooral gedreven door hogere lonen, die zowel de koopkracht als de maximale leencapaciteit vergroten, én door blijvende woningnood en beperkt nieuwbouwaanbod.

Starters blijven het moeilijk hebben. Volgens DNB is het benodigde bruto gezinsinkomen om een gemiddelde woning te kunnen financieren voor veel starters nog steeds buiten bereik. Vormen als eigen spaargeld, schenkingen of gedeelde aankoop blijven noodzaak.

Het aanbod van nieuwbouwwoningen blijft ernstig beperkt door hoge bouwkosten, hogere prijzen van bouwmaterialen, personeelstekorten en strenge stikstofregelgeving. Gezien het belang van voldoende woningaanbod voor de toegankelijkheid van de Nederlandse woningmarkt, is het essentieel dat onze gemeente de komende jaren het aanbod van nieuwbouwwoningen uitbreidt—voor diverse doelgroepen.

Op dit moment hanteren we nog de Nota Grondbeleid die tot en met 2023 was vastgesteld. De Nota Grondbeleid 2026-2029 is nog in ontwikkeling. In de Nota Grondbeleid 2026-2029 worden de hoofdlijnen van het te voeren grondbeleid vastgelegd. Tevens worden onderstaande doelen nagestreefd:

• Het te voeren grondbeleid aanpassen aan de actuele wet- en regelgeving.
• De raad kaders voor het te voeren grondbeleid vast laten stellen.
• De uitvoeringsplannen baseren op het vastgestelde grondbeleid.
• Het creëren van duidelijkheid over grondverwerving en de uitgifte van gronden.
• Het bieden van inzicht in de wijze waarop grondprijzen tot stand komen.
• Het toevoegen van erfpacht als een van de instrumenten binnen het grondbeleid.   

Het grondbeleid heeft betrekking op de wijze waarop de gemeente haar instrumenten van grondbeleid zo optimaal mogelijk kan inzetten om de beleidsdoelstellingen binnen de gemeentelijke programma’s te verwezenlijken. 

Aan het begin van het boekjaar waren de complexen Jagerswei II te Broeksterwâld, Jagerswei III te Broeksterwâld, De Westereen East te De Westereen, Oostersingel te De Westereen, De Bosk te Feanwâlden en Adolarstrjitte te Walterswâld in exploitatie. Aan het einde van het boekjaar zullen de complexen Jagerswei II te Broeksterwâld en Oostersingel te De Westereen worden afgesloten.
In Tabel 1. Totaaloverzicht grondexploitatiecomplexen. is het verloop van de boekwaarde gedurende het boekjaar, de totale winstneming en de balanswaarde aan het einde van het boekjaar na actualisatie per grondexploitatiecomplex gespecificeerd. De boekwaarde van de grondexploitatiecomplexen betreft het saldo van de gerealiseerde kosten en de gerealiseerde opbrengsten.
Het te verwachten resultaat van de grondexploitatiecomplexen tezamen bedraagt op basis van de eindwaarde na actualisatie €952.434. Er is geen verliesvoorziening met betrekking tot de grondexploitatiecomplexen gevormd.

Op grond van Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) dient de gemeente bij grondexploitatiecomplexen tussentijds winst te nemen conform de Percentage of Completion-methode. Het uitgangspunt van de Percentage of Completion-methode is de tot en met het huidige boekjaar gerealiseerde kosten en opbrengsten, ten opzichte van de totale kosten en opbrengsten. In Tabel 2. Winstneming. is de totale winstneming op basis van de Percentage of Completion-methode na actualisatie per grondexploitatiecomplex gespecificeerd.

In Tabel 3. Specificatie winstneming. is de winstneming op basis van de Percentage of Completion-methode na actualisatie per boekjaar en grondexploitatiecomplex gespecificeerd.

De totale winstneming van de grondexploitatiecomplexen tezamen bedraagt na actualisatie €2.212.440. In de voorgaande boekjaren is een tussentijdse winst ten bedrage van €3.618.192 genomen. Aan het einde van het boekjaar is een tussentijdse winst ten bedrage van €1.376.654 genomen.

In Tabel 4. Specificatie nog te realiseren kosten en opbrengsten. zijn de nog te realiseren kosten en opbrengsten per 31-12-2025 per grondexploitatiecomplex gespecificeerd.
De boekwaarde van de grondexploitatiecomplexen betreft het saldo van de gerealiseerde kosten en de gerealiseerde opbrengsten tot en met 31-12-2025. De nog te realiseren kosten zorgen voor een verhoging van de boekwaarde en de nog te realiseren opbrengsten zorgen voor een verlaging van de boekwaarde. De boekwaarde per 31-12-2025 vermeerderd met de nog te realiseren kosten en verminderd met de nog te realiseren opbrengsten resulteert in het eindresultaat.

Er is geen bestemmingsreserve voor de mogelijke risico’s gevormd. Jaarlijks worden de mogelijke risico’s geïnventariseerd en gekwalificeerd. Het betreft onder andere het risico van kostenstijging en rentestijging. Tevens is het mogelijk om specifieke risico’s aan specifieke grondexploitatiecomplexen toe te kennen. Op basis van de inventarisatie en kwalificatie van de mogelijke risico’s wordt een bedrag ten laste van de algemene reserve gereserveerd. In paragraaf Weerstandsvermogen zal nader worden ingegaan op de inventarisatie en kwalificatie van mogelijke risico’s.